سرگیجه یک اصطلاح عمومی است که برای توصیف طیف وسیعی از احساسات، مانند احساس خستگی، عدم تعادل، ضعف یا ناپایداری استفاده می‌شود. سرگیجه یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه بزرگسالان به پزشک است. سرگیجه به ندرت بیماری تهدیدکننده زندگی محسوب می‌شود. درمان سرگیجه بستگی به علت سرگیجه دارد.
 

سرگیجه چیست؟

سرگیجه (Dizziness) واژه‌ای است که احساس گیجی و دور خوردن سر در حالت نامتعادل را توصیف می‌‌کند. برای اینکه به پزشک خود شرح دهید که چه حسی دارید، می‌توانید از این واژه‌ها هم استفاده کنید:

احساس عدم تعادل (disequilibrium): زمانی که شما احساس ثبات نمی‌کنید.

احساس سبکی سر (lightheaded): زمانی که شما کسل و گیج و منگ هستید یا اینکه احساس می‌کنید که الان غش خواهید کرد.

احساس دوران سر (vertigo): احساس سرگیجه زمانی که حرکت نمی‌کنید.

علت سرگیجه چیست؟

عوامل زیادی هستند که باعث احساس سرگیجه و خستگی در شما خواهند شد. گاهی عوامل موقت باعث ایجاد سرگیجه می‌شوند و به همان سرعتی که می‌آیند برطرف خواهند شد. اگر شما غالباً احساس سرگیجه، خستگی و بی‌حالی دارید؛ برای تشخیص بهتر موضوع باید به پزشک مراجعه کنید.
 

سرگیجه به علت قند خون پایین

بدن برای تامین انرژی خود به قند و یا گلوکز نیاز دارد. زمانی که سطح قند خون بدن پایین بیاید، شما احساس سرگیجه و خستگی خواهید داشت و در بدنتان احساس لرزش دارید.

قند خون پایین غالباً از عوارض انسولین و دیگر داروهاییست که برای درمان دیابت از آن‌ها استفاده می‌شود‌‌. این داروها در اصل سطح قند خون بدن را پایین می‌آورند ولی اگر دوز مصرفی آن‌ها به درستی رعایت نشود، سطح قند خون می‌تواند به سرعت پایین رود.

اگر فرد به دیابت مبتلا نباشد، امکان ابتلا به هیپوگلیسمی (hypoglycemia) وجود دارد. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که فرد برای مدت زمانی غذا نخورد و یا بدون اینکه چیزی بخورد مقدار زیادی الکل مصرف کرده باشد.

دیگر نشانه‌های قند خون پایین شامل:

* ضربان قلب بالا 
* عرق کردن زیاد
* لرز شدید
* گرسنگی
* بی‌قراری
* گیجی 

مواد غذایی سرشار از کربوهیدرات به سرعت می‌توانند سطح قند خون را به مقدار نرمال برگردانند. در موقع افت قند خون توصیه می‌شود که فرد یک لیوان آب میوه بنوشد یا اینکه یک آبنبات را درون دهان خود مزه مزه کند. بعد از اینکه مقداری حال عمومی فرد مساعد شد، باید از مواد غذایی مغذی تغذیه کند‌.

اگر به صورت مداوم حالت هیپوگلیسمی به فرد دست بدهد، لازم است که داروهای دیابتی فرد یک بار دیگر تنظیم شوند. برای اینکه سطح قند خون در طول روز ثابت بماند بهتر است که در طول روز از وعده‌های غذایی متعدد با حجم کم استفاده کرد.
 

سرگیجه بر اثر فشار خون پایین

زمانی که خون در سطح کل بدن جریان دارد، فشاری را به دیواره‌ی رگ‌ها وارد می‌کند که به آن فشار خون گفته می‌شود. زمانی که فشار خون افت می‌کند فرد ممکن است احساس سرگیجه، سبکی سر یا بی‌حالی را تجربه کند.

برخی دیگر از نشانه‌های فشار خون پایین عبارتند از:

* حالت تهوع
* تشنگی
* تاری دید
* نفس‌های سریع و سطحی
* رنگ پریدگی
* اختلال در تمرکز 

عواملی همچون مشکلات قلبی، مصرف برخی داروها، جراحت‌های جدی، از دست رفتن آب بدن و کمبود ویتامین‌ها می‌توانند سبب افت فشار خون شوند. اگر این اختلالات و مشکلات حل شوند، فشار خون شما به حالت طبیعی خود بازخواهد گشت.

روش‌هایی که باعث افزایش فشار خون خواهد شد عبارتند از:

* اضافه کردن نمک بیش‌تر به رژیم غذایی
* نوشیدن آب بیش‌تر برای افزایش میزان حجم خون بدن
* پوشیدن جوراب‌های واریس (support stockings)
 

کم خونی و ارتباط آن با سرگیجه

گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را به اندام‌ها و بافت‌های بدن منتقل می‌کنند. زمانی که به کم‌خونی (anemia) مبتلا هستید، بدن مقدار کافی گلبول قرمز نخواهد داشت، یا اینکه این سلول‌ها کار خود را به درستی انجام نخواهند داد. کمبود اکسیژن هم باعث احساس گیجی و بی‌حالی خواهد شد.

نشانه‌های کم‌خونی عبارتند از:

* نفس کم آوردن
* ضعف
* ضربان قلب شدید
* سردرد
* دست و پای سرد
* پوست رنگ پریده
* درد سینه

خونریزی، کمبود مواد مغذی و ویتامین‌ها و نقص در مغز استخوان از جمله عوامل احتمالی به وجود آورنده‌ی کم‌خونی هستند.

سرگیجه به دلیل سردردهای میگرنی

میگرن از دیگر علائم سرگیجه است. سردردهای میگرنی (Migraines) از نوع سردردهای شدید نبض‌دار هستند که معمولا چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد.
افراد درگیر میگرن علاوه بر سردرد ممکن است علائم دیگری را تجربه کنند؛ مانند:

* تغییرات در دید، مانند دیدن فلش‌های نوری و رنگ در میدان دید
* حالت تهوع و استفراغ
* حساسیت به نور و صدا
* احساس سبکی سر
* بی‌حالی

افراد مبتلا به میگرن، حتی در صورتی که سردرد هم نداشته باشند، می‌توانند احساس سرگیجه و دوران سر را تجربه کنند. حس دوران سر از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه خواهد داشت. برای جلوگیری از بروز سردردهای میگرنی، فرد باید از عوامل تحریک‌کننده‌ی بروز میگرن مانند الکل، کافئین و لبنیات دوری کند.

داروهای میگرن در دو فرم عرضه می‌شوند:

1. داروهای پیشگیرانه. مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج – این داروها از بروز میگرن پیش از وقوع جلوگیری خواهند کرد.

2. داروهای کاهش‌دهنده‌ی درد. مانند داروهای مسکن غیر استروئیدی (NSAID pain relievers) و داروهای گروه تریپتان (triptan). مصرف این داروها به محض شروع دردهای میگرنی بسیار کمک‌کننده خواهند بود.
 

تاثیر مصرف دارو در بروز سرگیجه

برخی از داروها موجب سرگیجه و بی‌حالی می‌شوند و این مسئله جز عوارض جانبی آن‌ها به شمار می‌رود، این داروها عبارتند از:

* داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین (fluoxetine) و ترازودون (trazodone)

* داروهای ضد تشنج مانند والپروات (divalproex)، گاباپنتین (gabapentin) و پرِگابالین (pregabalin) 

* داروهای پایین آورنده‌ی فشار خون مانند مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE inhibitors)، مسدود‌کننده‌های بتا (beta-blockers) و داروهای ادرار‌آور (diuretics)

* ریلکس‌کننده‌های عضلات مانند سیکلوبنزاپرین (cyclobenzaprine) و متازولون (metaxalone) 

* قرص‌های خواب همچون دیفن‌هیدرامین (diphenhydramine)،  تمازپام (temazepam)، زولپیدم (zolpidem) و سزوپیکلون (eszopiclone) 

اگر هر کدام از این داروها را مصرف می‌کنید و باعث احساس سرگیجه و بی‌حالی شما می‌شود؛ از پزشک خود بخواهید که دوز دارو را تغییر داده و یا آن را با داروی دیگری جایگزین کند. 
 

نقش ریتم غیر طبیعی قلب در احساس گیجی سر

ریتم طبیعی قلب آوای لاب‌- داب را ایجاد می‌کند. زمانی که ضربان قلب غیر طبیعی باشد یا به اصطلاح فرد به آریتمی قلبی (arrhythmia) مبتلا باشد، قلب بسیار آهسته و یا سریع‌تر از حالت عادی خواهد زد. حتی گاهی امکان دارد که ضربان قلب به صورت کامل متوقف شود.

علاوه بر سرگیجه و بی‌حالی دیگر نشانه‌های آریتمی قلبی عبارتند از:

* غش کردن و از حال رفتن
* نفس کم آوردن
* درد سینه

پزشک با تجویز داروهای رقیق‌کننده‌ی خون یا داروهای کنترل‌کننده‌ی فشار خون می‌تواند ریتم نامنظم قلب شما را درمان کند. از مصرف خودسرانه‌ی کافئین، الکل و داروهای سرماخوردگی خودداری کنید. این مواد باعث اختلال در ریتم قلبی شما خواهند شد.
 

سندروم خستگی مزمن از جمله علت‌های سرگیجه

سندروم خستگی مزمن (Chronic fatigue syndrome (CFS)) عارضه‌ای است که در آن حتی بعد از یک خواب خوب هم فرد احساس خستگی بیش از حد دارد. علائم این سندروم شامل احساس سرگیجه و دشوار بودن حفظ تعادل است.

سندروم خستگی مزمن احتمالا با این علائم همراه است:

* مشکلات خواب
* مشکلات حافظه و عدم تمرکز
* درد ماهیچه‌ها و مفاصل
* سردرد 
* آلرژی و حساسیت به مواد غذایی، داروها و یا دیگر ترکیبات

 درمان سندروم خستگی مزمن شاید سخت باشد، چرا که انواع مختلفی دارد و در هر کسی به شکلی خاص بروز می‌کند. پزشک شما علائم منحصر به فرد شما را با دارو و جلسات مشاوره‌ای برطرف خواهد کرد.

سرگیجه به دلیل التهاب گوش داخلی

عفونت‌های ساده‌ای که در طول سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می‌دهند می‌توانند باعث التهاب نورون‌های بخش دهلیزی گوش داخلی (vestibular) شوند. این نورون‌ها پیام‌ها را از گوش به مغز می‌برند و باعث می‌شوند که شخص سرپا ایستاده و تعادل خود را حفظ کند. تورم سیستم دهلیزی گوش داخلی باعث سرگیجه و احساس دوران سر خواهد شد. گاهی هم شخص احساس بی‌حالی و خستگی خواهد داشت.

نشانه‌های بیماری التهاب گوش داخلی عبارتند از:

* حالت تهوع و استفراغ
* عدم تمرکز 
* تاری دید

یک ویروس می‌تواند باعث بیماری التهاب گوش داخلی شود. بنابراین آنتی‌بیوتیک نمی‌تواند اثربخش باشد، اما سرگیجه و باقی علائم بعد از چند روز برطرف خواهد شد.

شایع ترین علل اختلال سرگیجه عبارتند از:

* سرگیجه وضعیتی خوش خیم ناگهانی (BPPV)
* بیماری مینیر (Meniere)
* سرگیجه حاد

درمان اختلال سرگیجه به علت آن بستگی دارد. درمان های رایج شامل مانورهای بدنی و داروهای ویژه ای به نام داروهای مسدود کننده های گوش داخلی که مسئول ایجاد تعادل در بدن هستند می شوند.

چشم انداز بیماری‌های مرتبط با اختلال سرگیجه (VAD) نیز به علت آن بستگی دارد. حملات سرگیجه با شروع حاد عموماً کمتر از 24 تا 48 ساعت به طول می انجامند. بیماری مینیر نیز درمانی ندارد، اما روش هایی برای مدیریت علائم آن وجود دارد.
 

علل بیماری‌های مرتبط با اختلال سرگیجه

در حالت کلی دو دسته اختلالات سرگیجه وجود دارند. سرگیجه محیطی که در نتیجه مشکلی در گوش داخلی یا عصب تعادلی رخ می دهد. که دز آن عصب تعادلی گوش داخلی را به مغز متصل می کند. و سرگیجه مرکزی که هنگامی رخ می دهد که مشکلی در مغز به ویژه مخچه وجود داشته باشد. مخچه قسمتی از پس مغز است که هماهنگی حرکات و تعادل را کنترل می کند.
 

دلایل اختلال سرگیجه محیطی

در حدود 93 درصد از موارد سرگیجه‌ها ناشی از سرگیجه محیطی هستند. در چنین شرایطی یکی از دلایل زیر ممکن است عامل ایجاد سرگیجه باشد:

سرگیجه وضعیتی خوش خیم ناگهانی (BPPV)

این نوع از سرگیجه حالتی است که با تغییراتی خاص در موقعیت سر ایجاد می شود. این سرگیجه از بلورهای کلسیمی که در کانال های نیم دایره گوش شناور هستند، ناشی می شود.
 

بیماری Meniere

این نوع سرگیجه در حقیقت به دلیل وجود نوعی اختلال گوش داخلی است که بر تعادل و شنوایی تأثیر می گذارد.
 

وستیبولوپاتی حاد محیطی (APV)

این نوع از سرگیجه نیز ناشی از التهاب گوش داخلی است که باعث شروع ناگهانی سرگیجه می شود.

دلایل دیگری نیز وجود دارند که سبب ایجاد سرگیجه محیطی می‌شوند. هر از گاهی این نوع از سرگیجه ممکن است ناشی از یکی از موارد زیر نیز باشد:

* فیستول پری لنفاوی یا ارتباط غیر طبیعی بین گوش میانی و گوش داخلی
* ساییدگی کلستاتاتوما یا ساییدگی ناشی از یک کیست در گوش داخلی
* اتواسکلروز یا رشد غیر طبیعی استخوان در گوش میانی
 

دلایل اختلال سرگیجه مرکزی

در صورتی که سرگیجه از نوع سرگیجه مرکزی باشد، ممکن است ناشی از یکی از عوامل زیر باشد:

* سکته مغزی
* وجود تومور در مخچه
* میگرن
* مالتیپل اسکلروزیس (ام اس)
 

علائم بیماری مرتبط با اختلال سرگیجه


سرگیجه بسیار شبیه به بیماری حرکت یا حسی است. در این بیماری مانند این است که اتاق در حال چرخش است. علائم بیماری‌های مرتبط با سرگیجه عبارتند از:

* حالت تهوع
* استفراغ
* سردرد
* تلو تلو خوردن به هنگام راه رفتن
* تشخیص بیماری مرتبط با سرگیجه

تشخیص بیماری مرتبط با سرگیجه تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که برخی از مهمترین این عوامل عبارتند از :

- آیا سرگیجه واقعی دارید؟
- دلیل سرگیجه، محیطی است یا مرکزی؟
- آیا عوارض خطرناکی برای سرگیجه وجود دارند؟

هر چند علائم بسیار مشابه هم است. اما پزشکان می توانند با پرسیدن یک سؤال ساده سرگیجه را از احساس سبکی در سر تفکیک کنند. آن سوال این است که “آیا دنیا دور سرتان می‌چرخد یا شما سرتان سبک است؟” اگر به نظر شما دنیا دور سرتان می‌چرخد، شما سرگیجه واقعی دارید. اما اگر سرتان سبک شده باشد، این احساس فقط حالت گیجی است.
 

آزمایش‌های تشخیص نوع سرگیجه

انجام برخی از آزمایش‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا به موقع نوع سرگیجه را تعیین کنید. این آزمایش‌ها عبارتند از:
 

۱) آزمون رانش سر

در این آزمایش بیمار به بینی آزمون‌گر نگاه می‌کند و آزمون‌گر سرش را به سرعت به طرفی حرکت می دهد. سپس به دنبال حرکت درست چشم می گردد.
 

۲) آزمون رومبرگ

در این آزمون بیمار باید با چشم‌های بسته و پاهای روی هم گذاشته بایستد. سپس چشم‌هایش را ببندد و سعی کند تا جای ممکن تعادل خود را حفظ کند.
 

۳) آزمون Fukuda-Unterberger

در این آزمایش از بیمار خواسته می شود تا در حالی که چشم‌هایش بسته است، بدون این‌که به پهلوها حرکت کند، در جا بزند.
 

۴) آزمون دیکس- هالپایک

در این آزمون بیمار در حالی که روی میز معاینه قرار دارد، به سرعت از موقعیت نشسته به موقعیت خوابیده می‌رود. در حالی که سرش اندکی به سمت راست و یا اندکی به سمت چپ خم است. در این میان پزشک حرکات چشم‌ها را بررسی می کند تا بیشتر به علت سرگیجه پی ببرد.
 

۵) آزمون‌های تصویربرداری

در برخی مواقع آزمون‌های تصویربرداری بهترین گزینه برای تشخیص هستند. از جمله پرکاربردترین آزمون‌های تصویربرداری برای بیماری مرتبط با سرگیجه عبارتند از:
- سی تی اسکن
- ام آر آی
 

علائم هشدار برای اختلال سرگیجه

اگر با اختلال سرگیجه دست و پنجه نرم می‌کنید، بهتر است علائم هشدار زیر را جدی بگیرید:

* سرگیجه ناگهانی که تحت تأثیر تغییر موقعیت نباشد.
* سرگیجه همراه با علائم عصبی مانند عدم هماهنگی شدید عضلات یا ضعف شدید.
* سرگیجه همراه با ناشنوایی و عدم وجود سابقه بیماری Meniere



درمان بیماری مرتبط با سرگیجه

درمان بیماری‌های مرتبط با سرگیجه به علت پدید آمدن آن بستگی دارد. داروهای مسدود کننده گوش داخلی (VBAها) معروف ترین انواع داروهایی است که استفاده می شود. عوامل مسدود کننده گوش داخلی عبارتند از :

* آنتی هیستامین ها (پرومتازین، بتاهیستین)
* بنزودیازپین ها (دیازپام، لورازپام)
* ضد تهوع ها (پروکلروپرازین، متوکلوپرامید)

در بسیاری از مواقع درمان علل خاص سرگیجه شامل موارد زیر است:

* حمله حاد سرگیجه
استراحت، استفاده از داروهای VBA و داروهای ضد میکروبی

BPPV
تلاش برای تغییر موقعیت Epley، حرکتی خاص که کریستال های کلسیم را نرم می کند و آنها را از کانال گوش پاک می کند

* وستیبولوپاتی حاد محیطی
استراحت، استفاده از داروهای VBA

* بیماری Meniere
استراحت، داروهای ضد تهوع، داروهای ادرارآور و VBA
 

از دست رفتن آب بدن دلیلی برای سرگیجه

از دست رفتن آب بدن یا دهیدراته شدن (Dehydration) زمانی اتفاق می‌افتد که بدن آب و مایعات کافی را دریافت نکند. اگر فرد مقدار کافی آب ننوشد؛ دهیدراته خواهد شد. معمولا در فصل‌های گرم سال افرادی که مجبور هستند ساعت‌های طولانی در فضای باز کار یا ورزش کنند به این عارضه دچار می‌شوند.

علائم از دست رفتن آب بدن عبارتند از:

* سرگیجه
* بی‌حالی
* عدم دفع ادرار یا حجم کم ادرار
* گیجی

برای حل این مشکل باید به مقدار کافی آب نوشید یا محلول‌های الکترولیت مانند گیترید (Gatorade) مصرف کرد. اگر فرد مقدار زیاد‌ی آب از دست داده باشد، باید به بیمارستان مراجعه کند و مایعات درون وریدی (intravenous (IV) fluids) دریافت کند.

پس از مشاهده هر کدام از دلایل گفته شده بهتره با یک پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. برای گرفتن مشاوره در کمترین زمان از بهترین متخصص مغز و اعصاب به سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر مراجعه کنید.
 

برای درمان سرگیجه به چه دکتری مراجعه کنیم؟

اگر به صورت مرتب دچار سرگیجه و بی‌حالی می‌شوید، برای یافتن علت موضوع هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اگر نشانه‌ها و علائم وخیم‌تری دارید با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس بیمارستان‌ها مراجعه کنید. از جمله این علائم عبارتند از:

* غش کردن، از حال رفتن و یا کم شدن درجه‌ی هوشیاری 
* تشنج
* تاری و از دست دادن دید
* استفراغ شدید
* تپش قلب
* درد سینه
* گیجی
* تب بالا 
* مشکلات در صحبت کردن

به طور کلی اگر دچار سرگیجه شدید، ناگهانی یا طولانی‌مدت و ناشناخته هستید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اگر در معرض سرگیجه شدید همراه با هر کدام از علائم بالا هستید، مراقبت‌های اورژانسی را دریافت کنید.
 

پیشگیری از سرگیجه

در حالت کلی، کارهای کمی وجود دارد که می‌تواند از سرگیجه و بی‌حالی شما جلوگیری کند‌. ولی می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

* در طول روز مقدار مناسبی آب بنوشید، این‌کار مانع از این می‌شود که بدن آب خود را از دست بدهد.

* مصرف الکل را متوقف کنید یا مقدار مصرف را محدود کنید.

* به آهستگی وضعیت خود را از حالت خوابیده به حالت نشسته تغییر دهید.

* برای جلوگیری از بروز تصادفات رانندگی اگر احساس سرگیجه دارید؛ رانندگی نکنید و یا کارهای سنگین انجام ندهید. به حالت نشسته در جای خود بدون حرکت بمانید تا احساس سرگیجه برطرف شود.
 

تشخیص سرگیجه:

اگر پزشک برای شما مشکوک به سکته مغزی شده باشد، سریعاً یک اسکن MRI یا سی تی اسکن را برایتان تجویز می کند. بیشتر افرادی که به خاطر سرگیجه به پزشک مراجعه می کنند، ابتدا در مورد علائم و داروهای شما سوال می کنند و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد.

در طی این تست، پزشک نحوه راه رفتن و حفظ تعادل و اینکه چگونه اعصاب اصلی سیستم عصبی مرکزی شما کار می کنند را بررسی خواهد کرد. همچنین ممکن است به یک تست شنوایی و تست تعادل نیاز داشته باشید، از جمله:
 

آزمایش حرکت چشمی :

پزشک شما ممکن است زمانی که یک شی متحرک را دنبال می کنید، مسیر چشمان شما را نگاه کند.
 

پستوگرافی:

این تست به پزشک می گوید که کدام بخش از سیستم تعادلی که شما بر روی آن ها تکیه می کنید، ممکن است دچار مشکل شده باشد.

شما با پاهای برهنه روی سکو می ایستید و سعی می کنید تعادل خود را تحت شرایط مختلف حفظ کنید.
 

تست صندلی روتاری:

در طی این تست، شما در یک صندلی تحت کنترل کامپیوتر قرار می گیرید که خیلی آهسته در یک دایره کامل حرکت می کند. با سرعت زیاد در یک قوس بسیار کوچک عقب و جلو حرکت می کند.
 

آزمایش حرکت سر برای سرگیجه:

اگر پزشک مشکوک شود که سرگیجه شما ناشی از پاروکسیسمال خوش خیم است، می تواند یک آزمایش حرکتی ساده را انجام دهد به نام مانور دیکس - هالپیک برای تایید تشخیص.
 

سبک زندگی و درمان های خانگی سر گیجه:

اگر سرگیجه های مکرر دارید، این نکات را در نظر بگیرید:

- از امکان از دست دادن تعادل خود آگاه باشید تا منجر به آسیب جدی نشوید. اگر لازم است از حرکت ناگهانی خودداری کنید و با یک عصا قدم بزنید.
- اشیایی که امکان گیر کردن به آنها و افتادن توسط آنها وجود دارد را جمع کنید، مانند قالیچه ها و سیم های برق.
- از زیر پایی های غیر سر خور در دستشویی و کف حمام استفاده کنید.
- نور خوب داشته باشید.
- وقتی احساس سرگیجه می کنید، فوراً بنشینید و یا بخوابید.
- اگر احساس سرگیجه شدید دارید، با چشمان بسته در یک اتاق تاریک، دراز بکشید.
- از رانندگی اجتناب کنید.
- از مصرف کافئین، نمک و مواد مخدر پرهیز کنید.
- استفاده بیش از حد از این مواد می تواند علائم و نشانه های شما را بدتر کند.
- مایعات کافی بخورید.
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- به اندازه کافی استراحت کنید.
- از استرس اجتناب کنید.
- اگر گیجیتان ناشی از دارو است، با پزشک خود درباره حذف یا کاهش دوز آن صحبت کنید.
- اگر گیجی شما با حالت تهوع همراه است از آنتی هیستامین، مانند مکلیزین یا دیمنهیدرینات استفاده کنید.
- اینها ممکن است باعث خواب آلودگی شما شوند.
- اگر سرگیجه شما ناشی از گرم شدن بیش از حد و یا کم آبی بدن است، در یک مکان خنک استراحت کنید و آب بنوشید یا نوشیدنی های ورزشی بنوشید.


منبع: سایت دکتردکتر
سایت درمانکده
سایت نمناک